Veelgestelde vragen

3xG (lees: drie maal G) staat voor ‘Gezondheid - Gemeenten - Geboorten'. Het is de benaming voor een studie die de gezondheid van inwoners uit de gemeenten Dessel-Mol-Retie van bij de geboorte wil opvolgen.

Het doel van de studie is om meer inzicht te krijgen in factoren die de gezondheid bepalen, zowel in omgevingsfactoren als in levensstijlfactoren. Dit gebeurt enerzijds via humane biomonitoring bij pasgeboren baby’s die opgevolgd worden tot de leeftijd van 18 jaar, en anderzijds via verwerking van bestaande ziekte- en sterfteregisters.  

In de gemeente Dessel zal laagradioactief afval geborgen worden. Dit zal op een geïntegreerde manier gebeuren, wat wil zeggen dat er - naast de berging van het afval - ook verschillende initiatieven komen die een positieve impact moeten hebben op het welzijn in de regio. Één van de initiatieven is een continue gezondheidsopvolging van de inwoners. Dat is de 3xG studie.

Humane biomonitoring betekent "meten in de mens". Het is een techniek waarbij de  blootstelling aan milieuvervuilende stoffen en de vroegtijdige gezondheidseffecten van die stoffen in de mens zelf worden gemeten door middel van biomerkers. Dit kan door metingen uit te voeren in bloed, urine, haar, nagels,.... of door vragenlijsten af te nemen bij de deelnemers.

Er zijn twee soorten biomerkers. Een biomerker van blootstelling is een milieuvervuilende stof (polluent) of een afbraakproduct van een polluent. De meting geeft een beeld van de blootstelling van die persoon aan een bepaalde polluent. Er zijn biomerkers die historische polluenten meten (bv. zware metalen, PCB's, pesticiden, PAK's, ...), maar ook 'nieuwe' vervuilende stoffen (bv. ftalaten, gebromeerde vlamvertragers, perfluoroderivaten, musk, parabenen, ...). Een biomerker van effect is een biologisch effect dat optreedt na blootstelling aan polluenten, bijvoorbeeld hormoonverstoring, schade aan het DNA, of verminderde vruchtbaarheid.

Het lichaam van pasgeboren baby's en kinderen is in volle ontwikkeling en is dus bijzonder gevoelig aan invloeden van de leefomgeving. Voor de opvolging van de algemene gezondheid en de specifieke relatie met milieufactoren is deze groep daarom de meest belangrijke. Wanneer de meest kwetsbare schakel wordt opgevolgd, beschermt men immers ook de rest van de populatie.

Via humane biomonitoring kunnen we de blootstelling aan radioactieve of nucleaire straling niet meten, maar we kunnen wel de mogelijke effecten ervan bekijken. De 3xG studie zal verschillende metingen uitvoeren in het bloed, urine en haar van deelnemers om vroegtijdige gezondheidseffecten op te sporen, die verband kunnen houden met nucleaire straling (zoals kanker).

De oorspronkelijke vraag naar deze studie kwam van STORA uit Dessel (Studie en Overleg Radioactief Afval Dessel) en MONA uit Mol (Mols Overleg Nucleair Afval), als meerwaardeproject bij de oppervlakteberging op haar grondgebied. Het aantal geboorten in Dessel en Mol samen is echter te laag om een voldoende grote steekproef voor de studie samen te stellen. Daarom werd in onderling overleg besloten ook de buurgemeente Retie op te nemen in de studie. Op die manier wordt bovendien optimaal vorm gegeven aan de geïntegreerde aanpak die het welzijn in de regio rond de bergingsinstallatie (en dus ruimer dan enkel de gemeenten Dessel en Mol) moet vergroten.

Een geboortecohorte is een groep mensen die in dezelfde periode zijn geboren. In de 3xG studie bestaat een geboortecohorte uit deelnemers die geboren zijn in de gemeenten Dessel, Retie of Mol. Deze deelnemers worden gedurende een lange periode opgevolgd door hen op een aantal vaste momenten (namelijk wanneer ze 7 en 14 jaar zijn) opnieuw te onderzoeken. Op die manier kunnen tijdstrends in de gezondheid vastgesteld worden.

We delen de persoonlijke resultaten mee aan de deelnemers, en indien gewenst ook aan de huisarts. De collectieve resultaten (de metingen op groepsniveau) delen we eerst mee aan de deelnemers voor we communiceren naar de betrokken gemeentebesturen en het brede publiek. 3xG communiceert transparant over alle resultaten van de studie.

Voor de interpretatie en vertaling van de resultaten richting beleid zal een stappenplan opgesteld worden. Het is de bedoeling om de resultaten om te zetten in lokale beleidsmaatregelen en -acties. Zo komen de 3xG-resultaten de gezondheid van alle inwoners ten goede. 

De 3xG studie wordt uitgevoerd worden door een onderzoeksteam van vier wetenschappelijke partners: de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), de Universiteit Antwerpen (UA) en het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH). Deze onderzoekers hebben een uitgebreide ervaring met gezondheidsstudies en humane biomonitoring.

Deelname aan de studie is voor u volledig gratis. Geen enkel onderzoek dat in het kader van de studie zal worden uitgevoerd zal u worden aangerekend.

Er zal op regelmatige tijdstippen gevraagd worden om een vragenlijst in te vullen over de ontwikkeling en gezondheid van uw kind. Begin 2019 zijn we gestart met een medisch onderzoek op de leeftijd van 7 jaar. U zal hiervoor persoonlijk uitgenodigd worden. Ook op 14 jarige leeftijd willen wij een onderzoek uitvoeren bij de deelnemende kinderen.

Het medische onderzoek op de leeftijd van 7 jaar gaat door in de 3 gemeenten Retie, Dessel en Mol. In elke gemeente voorzien wij een aantal onderzoeksdata waar de deelnemers terecht kunnen. Onze medewerkers contacteren de ouders persoonlijk om een afspraak te maken.

Als u verhuist vragen wij u om ons zo snel mogelijk jullie adreswijziging door te geven. U kan verder deelnemen aan de studie.

U kan te alle tijde uw deelname stopzetten. U kan dit schriftelijk melden. U kan vragen dat alle stalen die u gegeven heeft, vernietigd worden en niet langer deel uit maken van deze studie. De reeds verzamelde gegevens zullen wel tot de studie blijven behoren.

Onderzoekers verwerken de informatie uit de vragenlijst en de stalen. Uw naam en adres worden steeds vervangen door een code. Indien de resultaten van deze studie gepubliceerd worden in een rapport of wetenschappelijk tijdschrift zal uw naam of die van uw kindje op geen enkele manier genoemd worden. Alle informatie wordt vertrouwelijk behandeld conform de wet op de privacy.

Het effect van milieuvervuilende stoffen op onze gezondheid is complex en wordt mede bepaald door onze levensstijl. Onze levensstijl omvat vele aspecten zoals voeding, omgeving, beweging,… Om een zo duidelijk mogelijk beeld te krijgen van factoren die onze gezondheid bepalen, willen we zo veel mogelijk informatie verzamelen en daarom stellen we dus veel vragen.

De 3xG studie onderzoekt diverse milieuvervuilende stoffen en gezondheidseffecten. Met milieuvervuilende stoffen bedoelen we zware metalen, persistente gechloreerde stoffen, verbrandingsproducten, plastic-componenten en persoonlijke hygiëne producten. Met gezondheidseffecten bedoelen we het ontstaan van astma en allergie, geboorteparameters, vitaminen, DNA-schade en schildklierhormonen. Uitleg over deze stoffen en effecten vindt u hier

U krijgt de individuele resultaten van de stoffen die we meten tijdens het medisch onderzoek. U kan bij bezorgdheid ook altijd contact opnemen met onze studiearts.

De studie wil ook de (milieu)gezondheid van de regio in kaart brengen. Als we effecten meten en een link vinden met milieu- of levensstijlfactoren, kunnen er maatregelen aanbevolen worden om het milieu van de regio te verbeteren of om de bevolking te informeren over maatregelen die ze zelf kunnen nemen. Op deze manier hopen we in de toekomst gezondheidsproblemen in de regio te voorkomen.

Dit onderzoek loopt in opdracht van NIRAS en de partnerschappen STORA en MONA. Wij werken samen met de gemeentebesturen van Dessel, Mol en Retie, LOGO Kempen, Steunpunt Milieu en Gezondheid. Ook de huisartsen en specialisten uit de regio ondersteunen ons project. Afhankelijk van het topic doen wij ook beroep op andere experten.