Opvolging kinderen
Persoonlijke resultaten
De deelnemers kunnen hun persoonlijke resultaten ontvangen. De gegevens van ieder kind of iedere moeder worden vergeleken met het resultaat van de hele groep.
Voor schadelijke stoffen worden mogelijke bronnen opgelijst en worden tips gegeven om deze zoveel mogelijk te mijden.
Indien de deelnemers vragen hebben over hun persoonlijke resultaten kunnen ze steeds contact opnemen met het 3xG-team. Alle gegevens worden vertrouwelijk behandeld conform de wet op privacy.
Voetafdruk op 7 jaar
Onze studie loopt sinds 2010 in Dessel, Mol en Retie naar de invloed van onze leefomgeving en leefgewoonten op de gezondheid van opgroeiende kinderen. 212 kinderen van zeven jaar oud lieten hun bloed en urine testen op de aanwezigheid van milieuvervuilende stoffen en gezondheidsmerkers. Dat gebeurde reeds voor een tweede keer, want deze kinderen worden opgevolgd van vóór hun geboorte tot ze 18 jaar worden.
Het volledige rapport vinden jullie hier.
Welzijn tijdens corona (2021)
Met de 3xG coronavragenlijst onderzochten we het welbevinden van de ouders en kinderen in de 3xG populatie tijdens de coronacrisis. De vragenlijst werd uitgestuurd naar 275 ouders en tussen 8 en 28 april ontvingen we van 133 ouders de ingevulde vragenlijsten over 144 3xG kinderen. De uitkomsten in de 3xG populatie werden vergeleken met enquêtes in Vlaanderen en België die dezelfde vragen stelden, nl. de 4e en 6e COVID-19-gezondheidsenquête van Sciensano, De Grote Coronastudie van de Universiteit Antwerpen, en de Online-enquête #jongerenovercorona van het Kinderrechtencommissariaat.
De 3xG studie heeft uit het onderzoek volgende vaststellingen kunnen doen:
- Er is een overwegend negatieve impact op de levensdomeinen van de ouder, met gelijkaardige trends op nationaal niveau.
- Psychosociaal welzijn is relatief goed in de 3xG regio. Extra aandacht is nodig voor individuen die slechter scoren, jonge dertigers en personen die secundair onderwijs gevolgd hebben.
- De kwaliteit van sociale ondersteuning wordt algemeen geëvalueerd als zwak (74%).
- Het welzijn van de 3xG kinderen in coronatijden is relatief goed.
- De 3xG kinderen doen meer activiteiten met een laag energieverbruik, maar gaan ook vaker wandelen en fietsen.
- Het verplaatsingsgedrag veranderde onder invloed van de coronacrisis richting actieve mobiliteit
Het volledige rapport kan je hier terugvinden.
Hormoonverstoorders (2018)
Hormoonverstoorders zijn chemische stoffen die de werking van onze eigen hormonen kunnen verstoren. Een voorbeeld van zo’n hormoonverstoorders zijn ftalaten. Ftalaten worden vaak gebruikt om kunststoffen soepel en flexibel te maken. Ze komen vaak voor in plastics.
De 3xG studie heeft uit het onderzoek volgende vaststellingen kunnen doen:
- Er wordt een verband vastgesteld tussen het gebruik van verzorgingsproducten en hogere gehaltes aan ftalaten in de urine.
- (Ver)bouw-activiteiten, contact met PVC-materialen en roken worden gekoppeld aan hogere gehaltes aan ftalaten in de urine.
- Er wordt een verband vastgesteld tussen ftalaat-blootstelling en vroege herstelbare schade aan het DNA van de cel
- Wie zijn huis goed ventileert, heeft minder hormoonverstoorders in zijn lichaam.
- Het gehalte aan ftalaten nam af in de tijd bij de deelnemers door de impact van een strengere wetgeving.
Het volledige rapport kan je hier terugvinden.
Meer informatie over hormoonverstoorders kan je terugvinden op de website van de Gezinsbond.
Arseen en putwater (2017)
Arseen is een zwaar metaal waarmee we op verschillende manieren in contact kunnen komen. In 2015 werden zware metalen onderzocht in de 3xG studie. Een van de besluiten was dat het gebruik van putwater gepaard ging met hogere gehaltes aan arseen in de urine.
De 3xG studie heeft uit het onderzoek volgende vaststellingen kunnen doen:
- 50% van de ondervraagde deelnemers geeft aan een grondwaterput te hebben.
- 1 op 5 met een grondwaterput gebruikt dit water bij de bereiding van voeding. Koken met putwater is een risicofactor voor arseen-blootstelling.
- Het sproeien van de groententuin met putwater gaat gepaard met 50% hogere gehaltes arseen in de urine.
- De arseen-gehaltes gemeten in de urine in de 3xG-studie zijn vergelijkbaar met de gemeten gehaltes in onze buurlanden.
- Zowel voor herstelbare DNA-schade bij de zwangere vrouw als voor de groei van de baby werd er een verband vastgesteld met het arseen-gehalte in de urine.
Het volledige rapport kan je hier terugvinden.
Deze resultaten werden ingezet in een sensibiliseringscampagne over putwater.
Meer lezen over putwater?
Luchtvervuiling (2016)
In de 3xG-studie werd een verband vastgesteld tussen fijnstof-blootstelling en herstelbare DNA-schade tijdens de zwangerschap. Dit verband werd eerder al vastgesteld in Vlaanderen.
De hoeveelheid fijnstof in de 3xG-regio is gelijkaardig aan de waarden die gemeten werden in landelijk Vlaanderen. Het fijnstofgehalte in Dessel, Mol en Retie blijft onder de Europese grenswaarde maar overschrijdt de advieswaarde van de Wereldgezondheidsorganisatie, net zoals in de rest van Vlaanderen.
Hoe komen we in contact met verbrandingsproducten?
Benzeen (o.a. in benzine, sigarettenrook, verf, solventen,…) en PAK’s (verbrandingsproduct) zijn de belangrijkste vervuilers van onze lucht.
- Roken: Indien de deelnemer rookte in de dagen voor de staalname, was het gehalte aan benzeen en PAK’s tot 2x hoger in de urine
- Verkeer: Bij vrouwen die recent een aantal uren gefietst of gewandeld hadden in druk verkeer, lag het gehalte aan PAK’s in de urine ruim 1/3de hoger
- Ventileren & verluchten: Deelnemers die aangaven, naast te verluchten, het huis ook te ventileren (24u) hadden bijna 1/3de minder PAK’s in de urine
Het volledige rapport kan je hier terugvinden.
Meer informatie over ventileren en verluchten?
- Gezondheid en Milieu
http://www.gezondheidenmilieu.be/nl/subthemas/ventileren_en_verluchten-618.html - Departement Omgeving
https://www.lne.be/wat-en-waarom
Zware metalen (2015)
De Kempen kent een historische vervuiling aan zware metalen door de non-ferro industrie die hier sinds het einde van de 19de eeuw gevestigd is. Sinds de jaren ’70-’80 zijn er heel wat initiatieven genomen waardoor het gehalte aan zware metalen meetbaar gedaald is. Zware metalen worden echter niet afgebroken in het leefmilieu en bijgevolg zijn de sporen van deze verontreiniging lokaal nog steeds aanwezig.
De resultaten van alle 301 deelnemende moeders en hun baby tonen een dalende trend in de tijd voor cadmium, arseen, lood, mangaan, koper, chroom en nickel, behalve voor thalium. Toch is de hogere belasting in de regio ten opzichte van Vlaamse gemiddelden nog niet helemaal weggewerkt. Geen enkele 3xG – deelnemer had alarmerende hoge waarden.
Levensstijl en milieu van de deelnemers kan blootstelling aan zware metalen beïnvloeden:
- Roken werd geassocieerd met hogere gehaltes aan mangaan en thalium bij de 3xG deelnemers.
- Werken in de metaalindustrie werd in de studie geassocieerd met hogere nikkel gehaltes.
- Consumeren van vis werd geassocieerd met hogere arseen gehaltes gemeten in de urine van de 3xG deelnemers.
- Het gebruik van putwater werd geassocieerd met hogere arseen gehaltes in de urine van de 3xG deelnemers.
Blootstelling bij het begin van het leven aan zware metalen kan op latere leeftijd schade veroorzaken. Zo werd in de 3xG studie een verhoogd koper-gehalte geassocieerd met een lager geboortegewicht.
Het volledige rapport kan je hier terugvinden met de presentatie van de infoavond.
Meer info over 'gezonde grond' kan je hier lezen: http://www.gezonduiteigengrond.be/home
Voetafdruk van de eerste 150 deelnemers (2013)
In de regio Dessel, Mol en Retie werd uitgebreide en diepgaande informatie over blootstelling aan chemische stoffen verzameld. De 3xG studie koppelde deze informatie aan gezondheidsmerkers bij een nieuwe generatie, geboren in deze regio.
Voor deze eerste 150 baby’s werd er een zeer uitgebreide analyse gedaan om zo een voetafdruk te krijgen van de milieugezondheid in de regio.
De groepsresultaten van de eerste 150 baby’s en hun moeder tonen aan dat de resultaten in de regio soms verschillen met de Vlaamse gemiddelden, zowel in positieve als in negatieve zin. Conclusie: een gezonde levensstijl is belangrijk want dat beïnvloedt blootstelling aan deze stoffen.
Aan de hand van de bevindingen die we uit deze analyse verkregen werd er gekozen om in het toekomstig onderzoek telkens te focussen op de opvallendste resultaten.
|
Lager in de regio ↓ |
Hoger in de regio ↑ |
Niet verschillend = |
Niet vergelijkbaar |
|---|---|---|---|
|
HCB |
Arseen |
DDE |
Nikkel |
|
PCB’s |
Cadmium |
Mangaan |
Chroom |
|
Lood |
Thallium |
|
MEP |
|
Koper |
Benzeen |
|
Musk |
|
PFOS |
PAK’s |
|
Triclosan |
|
PFOA |
MnBP |
|
BPA |
|
DEHP-metabolieten |
(Dioxine achtigen?) |
|
|
|
MBzP |
|
|
|
Het volledige rapport en de presentatie kan je hier terugvinden:
Opvolging ziekte- en sterftegegevens
In 2010, 2015 en 2020 werden in de 3xG regio de cijfers voor ziekte en sterfte vergeleken met gemiddeld Vlaanderen, onder meer gegevens over:
- overlijdens
- nieuwe gevallen van kanker
- hospitalisaties
- aangeboren afwijkingen,
Volgende resultaten werden gevonden:
2020
Bij mannen is de totale sterfte in Dessel, Mol of Retie vergelijkbaar met Vlaanderen. Bij vrouwen is de totale sterfte in Retie lager dan in Vlaanderen; in Mol en Dessel vergelijkbaar met Vlaanderen. Sterfte door kanker (totaal, leukemie, lymfoïd kanker) is in de 3xG regio vergelijkbaar met Vlaanderen.
In vergelijking met Vlaanderen ligt het totaal aantal kankers in de 3xG regio lager bij vrouwen en is niet verschillend bij mannen.
Leverkanker en mesothelioom komen in de 3xG regio minder voor bij mannen en borstkanker komt minder voor bij vrouwen.
Bij kinderen komt acute leukemie meer voor in de 3xG regio in de periode van 2006-2016.
Het totaal aantal ziekenhuisopnames ligt in de 3xG regio hoger bij mannen en lager bij vrouwen dan in Vlaanderen.
In de 3xG regio zijn er minder opnames voor suikerziekte bij mannen en voor schildklierproblemen bij vrouwen.
Opnames voor hartinfarct komen in de 3xG regio meer voor, zowel bij mannen als vrouwen.
Totale voorkomen van aangeboren afwijkingen is bij kinderen in de 3xG regio niet verschillend van de provincie Antwerpen.
Hartafwijkingen komen minder voor in de 3xG regio
Neurale buisdefecten en heupdislocatie en/of heupdysplasie worden meer gedetecteerd in de 3xG regio.
2015
Totale sterfte, algemene kankersterfte en sterfte voor specifieke kankers in de 3xG regio is niet verschillend met Vlaanderen. Sterfte door ziekten van het ademhalingsstelsel is bij mannen uit de 3xG regio hoger dan in Vlaanderen.
Alle kankers samen zijn in de 3xG regio lager dan gemiddeld in Vlaanderen. Non-hodgkin lymfoom en leverkanker bij mannen, longkanker en baarmoederhalskanker bij vrouwen komen minder voor in de 3xG regio dan in Vlaanderen.
Totaal aantal hospitalisaties is bij mannen hoger in de 3xG regio dan in Vlaanderen. Hospitalisaties voor aandoeningen van de bloedvaten, luchtwegaandoeningen en hormonale ziekten is hoger in de 3xG regio dan in Vlaanderen. Hospitalisaties voor suikerziekte komen bij mannen minder in de 3xG regio dan gemiddeld in Vlaanderen.
Totale voorkomen van aangeboren afwijkingen is bij kinderen in de 3xG regio niet verschillend van de Provincie Antwerpen.
2010
Totale sterfte, algemene kankersterfte en sterfte voor specifieke kankers in de 3xG regio is niet verschillend van Vlaanderen.
Het voorkomen van alle kankers samen in de 3xG regio is niet verschillend van Vlaanderen.
Long- en prostaatkanker bij mannen in de 3xG regio komt meer voor dan in Vlaanderen.
Het totaal aantal hospitalisaties, voornamelijk deze voor aandoeningen aan bloedvaten, ligt hoger in de 3xG regio dan in Vlaanderen.
Hospitalisaties voor luchtwegaandoeningen liggen bij mannen hoger en bij vrouwen lager dan in Vlaanderen.
Hospitalisaties voor hormonale ziekten, suikerziekte en schildklieraandoeningen komen bij mannen uit de 3xG regio minder voor dan in Vlaanderen.
Totale voorkomen van aangeboren afwijkingen is bij kinderen in de 3xG regio niet verschillend van de Provincie Antwerpen.
Besluit
Op basis van de analyse van de ziekte- en sterftecijfers in de 3xG regio adviseren we:
- onderzoek naar risicofactoren en beschermende factoren voor kinderleukemie
- preventief gezondheidsbeleid stimuleren, bijvoorbeeld inname van foliumzuur bij zwangerschap(wens)
2020: Rapport + presentatie + samenvatting juni 2020 + samenvatting februari 2021 + samenvatting maart 2022
2015: Rapport + presentatie
2010: Rapport + presentatie
Preventieve acties en adviezen
Telkens er nieuwe resultaten van de 3xG studie beschikbaar zijn, bekijken we welke aanbevelingen en acties mogelijk zijn voor preventief gezondheidsbeleid. Op die manier draagt de 3xG studie bij tot een betere gezondheid in de regio Dessel, Mol en Retie.
Initiatieven en acties
Putwatercampagne (2017)
Uit de 3xG studie bleek dat deelnemers die putwater gebruiken voor de bereiding van voeding een hoger gehalte aan het zware metaal arseen in de urine hadden. Daarom lanceerden we in samenwerking met LOGO Kempen de campagne ‘Steek je kop niet in ’t zand. Weet jij welk grondwater uit je put komt?’. Via de online tool kon iedereen aan de hand van enkele vragen te weten komen aan welke normen putwater moet voldoen. In sommige gevallen werd advies gegeven om het putwater te laten testen.
- Lees hier het rapport over de 3xG resultaten rond arseen
- Bekijk hier het filmpje over de lancering van de campagne
- Lees hier het rapport over de testen van het putwater
Hormoonverstoring (2018)
De resultaten uit de 3xG studie bevestigen dat we allemaal voortdurend worden blootgesteld aan hormoonverstoorders. We detecteerden ftalaten in de urine van alle deelnemende moeders tijdens hun zwangerschap. In maart 2019 lanceerde we daarom samen met de Gezinsbond een actie in de Week van de Keigezonde Kempen, met concrete adviezen over hoe we de blootstelling aan deze stoffen kunnen beperken.